بەداخەوە لە هەرێمی کوردستان کاردانەوەیەکی نێگەتیڤ بەرامبەر پرۆسە و بەشداری کردن لەهەڵبژاردن هەیە. کاردانەوەی نێگەتیڤ بریتیە لەوەی بایکۆتی هەڵبژاردن دەکرێت وەک شیوەیەک لە هەڵوێست بەرامبەر دەسەڵاتداران هەژمار دەکرێت، ڕاستە لە سەرتاسەری دنیا تێکڕای هاوڵاتیان وەک یەک و بەیەک شێوە بەشداری هەڵبژرادن و دەنگدان ناکەن، لە هەموو دنیا ژمارەیەک کەسی بێ بڕوا بە کاری سیاسی و بەشداری سیاسی هەیە، ئەوش لە وڵاتێکەوە بۆ وڵاتێک جیاوازە، هەروەها لە سەردەمێکەوە بۆ سەردەمێکیش هەر جیاوازە. هەرچەندە دەنگدان‌و بەشداری کردن لەو پرۆسەیە مافێکی سیاسی هەر هاوڵاتیەکەو بە بایکۆتکردنی خۆی لەو مافە بێبەش دەکات.
بەداخەوە لە هەرێمی کوردستان هەڵبژاردن لە دوای هەڵبژاردن رێژەی بەشداریی لەپرۆسەکانی لە کەمبوونەوە دایە، خۆ ئەگەر بەراوردێک لە نێوان هەڵبژاردنی ساڵی ١٩٩٢ بکەین لە دوایین هەڵبژارن ساڵی ٢٠١٨ جیاوازییەکانی زۆر گەورە بەدی دەکەین، دیارە لێرەدا باسی هۆکارەکانی ئەو دیاردەیە ناکەم، چونکە باس کردنی خۆی لە خۆیدا بابەتێکی دیکەیەو پێویستی بە لێکۆلینەوەیەکی سیاسی کۆمەڵایەتی ئەکادیمی هەیە، بەڵام دەمەوێ باسی گرنگ و هەستیاری و کاریگەری بابەتی بایکۆت و بەشداری نەکردن لە هەڵبژاردن لەهەرێمی کوردستان بکەم چونکە ئەو بابەتە واتە:
１- دۆخی هەرێم و ئەو هەموو تەنگژەو قەیران و کێشەو ملمڵانی ناتەندروستەی لە کوردستان هەیە بە جۆرێکە پێت خۆش بێ و پێت ناخۆش بێ ڕاستەوخۆ گاریگەری لەسەر ژیانی تاکەکان هەیە، کاتێ بەشداری ناکەیت کەواتە گرنگی بە ژیان و گوزەررانی خۆت نادەیت.
２- بەشداری نەکردن واتە بەشداری کردن لە مانەوەی دۆخی خراپی هەرێم وەک خۆی، یان بە مانایەکی دیکە واتە پشتگیریەکی ناراستەوخۆی هەموو گەندەڵی و ناعەدالەتیەکان.
３- دەنگنەدان واتە ڕازی بوون بەمانەوەی دەسەڵات لە دەستی توێژێکی کەمی خەڵک و ڕوونەدانی گۆڕانکاری پۆزەتیڤ لە کایە سیاسی‌و ئابووریەکانی کوردستان.
４- کردنی کەمینەیەکی سیاسی بە زۆرینەیەکی یاسایی باڵادەست.
５- بەشداری نەکردن و یارمەتی نەدانی خەڵکانی بە تواناو لێهاتوو بۆ گەیشتن بە ناوەندی بڕیاری تەشریعی.
بێگومان زۆر شتی دیکەی نێگەتیف لە کاتی بەشداری نەکردن لە هەڵبژاردن هەیە، بەڵام ڕەنگە ئەوانەی ئاماژەیان پێدرا لە گرنگەکان بن، هەر بۆیە بەشداری کردن یەکێکە لەو هۆکارانەی دەتوانێ پشکدار بێ لە گۆڕانی باش لە واقعی سیاسی و سیستمی حوکمڕانی لە هەرێم، هەرەها جۆرێکە لە لێپێچینەوە و دادگایی کردن و هەڵسەنگاندن بۆ دەسەڵاتی سیاسی.
پرسیاری هەرە گرنگ کە لەهەموو هەڵبژاردنەکان دەکڕێ، پرسیاری دەنگ بەكێ بدەم؟ یان كێن ئەوانەی دەتوانن پەیامی من یان داخوازیەکانی من جێبەجی بکەن؟ ئەرێ دەیان دەنگی زۆڵاڵی پێش هەڵبژاردنمان تاقی نەکردووەو سەرکەوتوو نەبووین؟ ئەرێ دەیان دەستە بژێری سیاسیمان نەدیت لە چوار ساڵدا تەنهاو تەنها مووچەخۆری بێ هەڵوێست بوون؟ ئەی سەنگەر و کورسی گۆرکێێ پەرلەمانمان نەدیت؟ ئەری دەیان کەسی موزایەدەچی و هەلپەرستمان نەدیت؟ دەیان و دەیان پرسیارە حاڵەتی خراپی تر، بەڵام بۆ دیوەکەی دیکەش باس ناکرێ، ئەی دەیان کەسی دڵسۆزو کارامە و بە هەلوێستیشمان نەدیت؟ ئەی کەسانێکمان نەدیت بە واتەی وشە سەنگین‌و پرۆفیشنال بوون لە کارە پەرلەمانیەکانیان؟.
بەگشتی پێویستە دەنگدەر سەد جار بیر بکاتەوە ئینجا دەنگ بدات تاکو دەنگەکەی جێی خۆی بگرێ، بەداوای هاشوهوشی بانگەشە نەکەوێت، وێنەی ڕەنگاورەنگی بریقدارو قسەی شرینی پێش هەڵبژاردن و بەڵینی بێ بنەما فریوی نەدات، لە کۆتایدا دەرکەوتووە تەنها ئەوانەی دنیا بینی نیشتمانێ و نەتەوەیی پێشکەوتخوازو عەداڵەتخوزیان هەیە دەتوانن باش پارێزگاری لە دەنگی دەنگدەرەکانیان بکەن، دەنا ئەوانەی پارە و هۆکاری دیکە لە هەڵبژاردن سەرکەوتوویان دەکەن هەر بەو چاوە سەیری هەموو شتەکان دەکەن، بە تاقیکردنەوەش دەرکەوتووە ئەوانە دارێک لەسەر دارو پەردووی دارماوی دۆخەکە دانانێن. بۆیە بەشداری کردن‌و دەنگدانی بە کەسانی شیاوی ئەرکێکی قورس و بەرپرسیاریەتێکی گەورەشە.