ئەمڕۆ چوارشەممە 18ـی حوزەیرانی ٢٠٢٥، ئێران و ئیسرائیل هێرشی مووشەکی نوێیان کردە سەر یەکتر، ئەمەش لە کاتێکدایە کە شەڕی ئاسمانی نێوان هەردوو نەیارەکە پێی ناوە شەشەمین ڕۆژی خۆیەوە سەرەڕای داوای دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا بۆ خۆبەدەستەوەدانی بێ مەرجی ئێران.
سوپای ئیسرائیل ڕایگەیاند، لە دوو کاتژمێری یەکەمی بەرەبەیانی ڕۆژی چوارشەممەدا دوو بارەی مووشەکی ئێرانی بەرەو ئیسرائیل ئاراستە کراوە. لە ئاسمانەکانی سەر تەلئەبیب دەنگی تەقینەوە بیسترا.
ئیسرائیل داوای لە دانیشتوانی ناوچەی تاران کرد چۆڵ بکەن بۆ ئەوەی هێزی ئاسمانی وڵاتەکەی بتوانێت هێرش بکاتە سەر دامەزراوە سەربازییەکانی ئێران . پێگە هەواڵییەکانی ئێران بڵاویان کردەوە کە ئیسرائیل هێرش دەکاتە سەر زانکۆیەکی پەیوەندیدار بە سوپای پاسدارانی ئێران لە ڕۆژهەڵاتی پایتەخت.
ماڵپەڕە هەواڵییەکانی ئێران بڵاویان کردەوە، ئیسرائیل هەروەها هێرشی کردووەتە سەر زانکۆیەکی پەیوەست بە سوپای پاسدارانی ئێران لە ڕۆژهەڵاتی ئەو وڵاتە و دامەزراوەی مووشەکی بالیستیکی خوجیر لە نزیک تاران کە بەهەمان شێوە لە مانگی ئۆکتۆبەری ساڵی ڕابردوودا لەلایەن هێرشە ئاسمانییەکانی ئیسرائیلەوە کراوەتە ئامانج.
نووسینگەی بەڕێوبەری هەواڵگری نیشتیمانی ڕایدەگەیەنێت ، ئێران بە زۆرترین مووشەکی بالیستیک لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست چەکدارە. ئێران دەڵێت مووشەکەکانی بالیستیکی هێزێکی گرنگی ڕێگریکردن و تۆڵەسەندنەوەن لە دژی ئەمریکا و ئیسرائیل و ئامانجە ناوچەییە ئەگەرییەکان.
هاوكات ئەمڕۆ چوارشەممە عەلی خامنەیی، رابەری باڵای کۆماری ئیسلامیی ئێران، لە هەژماری خۆی لە تۆڕی کۆمەڵایەتی ئێکس وتی، سازش بۆ ئیسرائیل ناکەن و جەنگەکە دەستیپێکرد
هۆشدارییەکەی ترەمپ
ترامپ ڕۆژی سێشەممە لە سۆشیال میدیا هۆشداری دا کە تاقەتی ئەمەریکا بەرەو تەواوبوون دەڕوات. لە کاتێکدا کە وتی هیچ نیازێک نییە بۆ کوشتنی عەلی خامنەیی، ڕێبەری باڵای ئێران "لەم کاتەدا"، لێدوانەکانی ئاماژەن بۆ هەڵوێستێکی تووندتر بەرامبەر بە ئێران لە کاتێکدا کە ئەگەری زیادبوونی دەستێوەردانی ئەمریکا لەبەرچاو دەگرێت.
ناوبراو لە پلاتفۆرمی "ڕاستەقینەی کۆمەڵایەتی"ی خۆیدا ڕایگەیاند کە شوێنی عەلی خامنەیی ڕێبەری ئێران دیارە، بەڵام "ئێمە لەناو نابەین (بیکوژین!)، لانیکەم بۆ ئێستا نا"، دەشڵێت "سەبر و سەبرمان تەواو دەبێت".
دوای سێ خولەک لە تویتێکی نوێیدا بە ناوی "تەسلیمبوونی بێ مەرج". پەیامە دژبەیەک و هەندێک جار ناڕوونەکانی ترامپ سەبارەت بە ململانێی نێوان ئیسرائیل کە هاوپەیمانێکی نزیکی ئەمریکایە و ئێرانی دوژمنی سەرسەختی ئەو وڵاتە، نادڵنیایی دەوروبەری قەیرانەکەی قووڵتر کردووەتەوە. سەرنجە گشتییەکانی لە هەڕەشەی سەربازییەوە دەست پێکردووە تا دەستپێشخەرییە دیپلۆماسییەکان، ئەمەش شتێکی نامۆ نییە بۆ سەرۆکێک کە بە ڕێبازە ناڕێکەکانی لە سیاسەتی دەرەوە ناسراوە.
سەرچاوەیەكی ئاگادار له وتووێژه ناوخۆییەكان ئاشکرای کرد، تره مپ و تیمه که ی بیر له کۆمه ڵێک بژارده ده که نه وه ، له نێویاندا په یوه ندیکردن به ئیسرائیل بۆ ده ستپێکردنی هێرشه کان بۆ سه ڕ شوێنه ناوه کییه کانی ئێران.
کاربەدەستێکی کۆشکی سپی ڕایگەیاند، ترەمپ ڕۆژی سێشەممە لە ڕێگەی تەلەفۆنەوە لەگەڵ بنیامین ناتانیاهۆ سەرۆک وەزیرانی ئیسرائیل قسەی کردووە.
ڕوونیشی کردەوە کە ترەمپ پاشنیوەڕۆی ئەمڕۆ سێشەممە بۆ ماوەی 90 خولەک لەگەڵ ئەنجومەنی ئاسایشی نیشتمانی کۆبووەوە و تاوتوێی ململانێکانی کرد. هێشتا ئەنجامی کۆبوونەوەکە ڕوون نییە.
سێ بەرپرسی ئەمریکی بە ئاژانسی ڕۆیتەرزیان ڕاگەیاندووە، ئەمریکا فڕۆکەی جەنگی زیاتر بۆ ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست جێگیر دەکات و جێگیرکردنی فڕۆکە جەنگییەکانی دیکەش فراوانتر دەکات.
ئەمریکا تا ئێستا تەنیا ڕێوشوێنی بەرگریی لە ململانێی ئێستای لەگەڵ ئێراندا گرتووەتەبەر، لەوانە یارمەتیدان لە خستنەخوارەوەی ئەو مووشەکانەی بەرەو ئیسرائیل ئاراستە دەکرێن.
سەرچاوەیەکی ئاگادار لە ڕاپۆرتە هەواڵگرییەکانی ئەمریکا ڕایگەیاند، ئێران بەشێک لە موشەک هەڵگرەکانی بالستیکی جوڵاندوە، بەڵام ئەستەم دیاری بکرێت کە ئایا هێزەکانی ئەمریکا یان ئیسرائیل دەکاتە ئامانج.
بەڵام کیر ستارمەر، سەرۆکوەزیرانی بەریتانیا، لە کۆبوونەوەی لوتکەی گروپی حەوت لە کەنەدا کە ترەمپ زوو جێهێشت، وتی هیچ ئاماژەیەک نییە کە ئەمریکا خەریکە دەستوەردان لە ململانێکان دەکات.
ئەوەش لە کاتێکدایە، لە ئەنجامی هێرشەکانی ئیسرائیل بۆ سەر ئێران لە ماوەی پێنج رۆژی رابردوودا ٥٢٤ کەس کوژراون کە ٤٥٠ یان سەرباز و هێزە ئەمنییەکانن و ٧٤ـیشیان هاوڵاتی مەدەنین.