شەوی سێشەممە دۆناڵد ترەمپ وتارێکی پێشکەش کرد کە کاتژمێرێک و ٤٠ خولەکی خایاند، ئەمەش درێژترین وتار بوو کە تا ئێستا سەرۆکێکی ئەمریکا بۆ دانیشتنێکی هاوبەشی کۆنگرێس پێشکەشی کردبێت.
وتارەکەی سەرۆکی کۆمارییەکان ژمارەی پێوانەیی پێشووی شکاند کە بیل کلینتۆن سەرۆکی دیموکراتەکان لە وتارەکەیدا لە دۆخی یەکێتیدا لە ساڵی ٢٠٠٠دا تۆماریکردبوو.
ترەمپ چی لەبارەی زێلێنسکی گوت؟
ترامپ ڕایگەیاند، هاوتا ئۆکراینییەکەی، ڤۆلۆدیمیر زێلێنسکی، پێی ڕاگەیاندووە کە "ئامادەیە" بۆ دانوستان لەگەڵ ڕووسیا بۆ ڕاگرتنی شەڕی نێوان مۆسکۆ و کیێڤ، هەروەها ڕێککەوتنێک لەگەڵ ئەمریکا واژۆ بکات کە مافی ئیستغلالکردنی کانزا دەگمەنەکانی ئۆکرانیای پێدەبەخشێت.
ترامپ وتی: "تازە نامەیەکی گرنگم لە سەرۆکی ئۆکرانیا زێلێنسکی وەرگرتووە" "لە نامەکەدا هاتووە ئۆکرانیا ئامادەیە بە زووترین کات بێتە سەر مێزی دانوستان بۆ ئەوەی لە ئاشتییەکی بەردەوام نزیک بێتەوە".
ناوبراو وتیشی: کاتی ئەوە هاتووە ئەم شەڕە بێمانایە بوەستێنرێت، ئاماژەی بەوەشکرد کە زێلێنسکی وتی ئۆکرانیا ئامادەیە ڕێککەوتنی کانزاکان لەگەڵ ئەمریکا واژۆ بکات.
سەبارەت بە کەناڵی پەنەما چی گوت؟
ترەمپ بە کۆنگرێسی ڕاگەیاند کە وڵاتەکەی دەستیکردووە بە "وەرگرتنەوەی" کەناڵی پەنەما، دوای ئەوەی کۆمپانیایەکی هۆنگ کۆنگ ڕێککەوتنێکی سەرەتایی لەگەڵ کۆمەڵەیەکی ئەمریکی ئەنجامدا بۆ فرۆشتنی دوو بەندەر لە هەردوو دیوی کەناڵەکەدا.
دۆناڵد ترەمپ وتی: بۆ زیاتر بەهێزکردنی ئاسایشی نەتەوەییمان، ئیدارەکەم کەناڵی پەنەما وەرئەگرێتەوە، ئێمەش لە ئێستاوە دەستمان کردووە بەو کارە، ئێمە خەریکی وەرگرتنەوەین.
چی لەبارەی گرینلاندەوە گوت؟
ترەمپ خواستی خۆی بۆ کۆنترۆڵکردنی گرینلاند بۆ وڵاتەکەی دووپاتکردەوە و دڵنیایی دەداتە دانیشتوانی خاکی سەربەخۆی دانیمارک کە ئەمریکا "بە سەلامەتی دەتانهێڵێتەوە".
ترەمپ وتی "بەڕاستی پێویستمان بە گرینلاند هەیە بۆ ئاسایشی جیهانی - و پێموایە بەدەستی دەهێنین. بەجۆرێک یان بەو شێوەیە، بەدەستی دەهێنین".
سەبارەت بە بۆشایی ئاسمان و مەریخ چی گوت؟
ترەمپ باسی لەوەشکرد، وڵاتەکەی ئاڵای ئەمریکا لەسەر مەریخ و هەسارەکانی دیکە دەچێنێت.
سەبارەت بە باندەکانی ماددە هۆشبەرەکان چی ووت؟
ترامپ سوێندی خواردووە شەڕ لەگەڵ کارتێلەکانی ماددە هۆشبەرەکانی مەکسیک بکات، کە بە وتەی خۆی "مەترسییەکی جددی بۆ سەر ئاسایشی نیشتمانی" بۆ ئەمریکا دروست دەکات.
ناوبراو وتی: کارتێلەکان شەڕ لە دژی ئەمریکا دەکەن و کاتی ئەوە هاتووە ئەمریکا شەڕ لە دژی کارتێلەکان بکات و ئەوەش ئەوەیە کە ئێمە دەیکەین، ئاماژەی بەوەشکرد کە زۆرێک لەو کارتێلانەی وەک ڕێکخراوی تیرۆریستی دەستنیشان کردووە.
لەبارەی کەنەدا چی گوت؟
سەرۆکی ئەمریکا هەڕەشەی لە کەنەدا کرد کە شەڕی بازرگانی زیاتر بەرەو هەڵکشان دەبات، ئەمەش دوای ئەوەی واشنتۆن باجی 25%ی بەسەر هاوردەکردنی ئەو وڵاتە دراوسێیەوە سەپاند.
ترامپ لە وتارەکەیدا هێرشی کردە سەر یەکێتی ئەوروپا و وڵاتانی وەک کەنەدا، بەرازیل، هیندستان، مەکسیک و کۆریای باشوور بەهۆی ئەو کارانەی کە بە "نادادپەروەرانە"ی دەزانی بازرگانی بازرگانی.
وتیشی: "ئەمە بەسەر دۆست و دوژمن بەهەمان شێوە ڕوودەدات، ئەم سیستەمە دادپەروەرانە نییە بەرامبەر ئەمریکا، هەرگیز وا نەبووە".
ئاماژەی بەوەشکرد، ئەمریکا باجێکی هاوشێوەی ئەو باجانەی بەسەریدا سەپێنراوە بەسەر هاوبەشە بازرگانییەکانیدا لە 2ی نیساندا دەسەپێنێت.
ترەمپ بەڵێنیدا کە ئەم باجانە "ترلیۆن دۆلار" لە داهاتی خۆیان بەدەستبهێنن و جەختیشی لەوە کردەوە کە هەلی کاریش دەڕەخسێنن.
ترەمپ هەروەها وتیشی؛
-خودا ڕزگاری کردم تا جارێکی تر ئەمریکا گەورە بکەمەوە
-ئێمە شتگەلێکی گەورەمان دەستکەوتووە و خەونی ئەمریکی ڕاناگیرێت.
-بایدن خراپترین سەرۆکی مێژووی ئەمریکایە
-باجی گومرگی دەتوانێت ببێتە هۆی 'هەندێک پچڕان'.
-بارمتەکانمان لە غەززە دەهێنینەوە